唸家鄉： Lahjih 歌詩

唸家鄉：                Lahjih 歌詩 20200224

出外人 唸家鄉 心情重        舊情人 囡仔伴 咧眠夢

拈田嬰 灌杜猴 爬樹欉        今仔日 踮外庄 目箍紅

春天去 熱天來                     戴瓜笠 播田兄 無看見

秋天到 冬天時                     四界揣 目屎滴 偆記智

姑不將 著出外 不得已        為家庭 為某囝 著趁錢

做生理 欠本錢 無捨世        臨時工 罔趁食 度時機

日也想 暝也想                     想某囝 想爸母 想鄉親

早一日 有成就                     轉鄉里 解相思 袂陷眠

日也想 暝也想                     半暝時 睏袂去 目屎滴

春天去 冬天來                      罔期待 有一日 轉鄉里

Hoâi-liām hang tiⁿ-kóe懷念烘甜粿:

Hoâi-liām hang tiⁿ-kóe懷念烘甜粿:                      20200221        Lahjih

" Tiⁿ-koe teh-nî, hoat-kóe hoat-chîⁿ, pau-á-kóe pau-kim, chhài-thâu-kóe kiat tiám-sim. " Che-sī kó͘-chá kòe-nî sî chin-ū ì-sù siá-si̍t ê liām-iâu.

Chhài-thâu-kóe sī chāi-lâi-bí hām chhài-thâu chhoah-chhiam chhoe ê chia̍h-mi̍h, chian hō͘ chhiah-chhiah ùn soàn-chheⁿ tāu-iû, si̍t-chāi hó-chia̍h koh chia̍h bē-ùi, m̄-nā chia̍h-tiám-sim, saⁿ-tǹg chian lâi chia̍h mā-sī chia̍h bē-siān.

Pau-á-kóe sī chut-bí-chhè nóa chhí-khak-á pau āⁿ kóe-lō͘, in-ūi pau chò sì-kak-hêng chhiūⁿ hâ-pau, hâ-pau khǹg-chîⁿ lâng-lâng kah-ì, mā kóng chhí-khak-á-kóe. Hèng chia̍h pau-á-kóe sī kah-ì i tīⁿ-tīⁿ khiū-khiū koh-ū kin-chio-hio̍h kap chhí-khak-á phang-bī. Ū-tang-sî-á chat bô-tú-hó, āⁿ bô-kàu, tō-ē kā bô pau-āⁿ ê pau-á-kóe chò kì-hō, góa lóng-ē tāi-seng kéng bô pau-āⁿ ê pau-á-kóe lâi chia̍h.

Hoat, sī hoat-tián koh hoat-châi, kā kóe-chhè chham hoat-hún, chhoe--khí-lâi ê kóe tō-ē chhiūⁿ hóe-soaⁿ po̍k-hoat án-ne hoat-hoat-hoat, hoat-châi chîⁿ-gûn móa tōa-thiaⁿ, tong-jiân hû-ha̍p ta̍k-ke kî-thāi. Hoat-kóe chú-iàu sī khǹg-tī Kong-má-thiaⁿ kí-toh téng kap chàu-thâu pài-pài, khǹg kàu chhe-gō͘-keh-khui, í-keng sió-khóa piàn-chit, m̄-nā bô pau-āⁿ mā bô chut-bí ê khiū-khiū, góa khah bô kah-ì.

Tiⁿ-koe teh-nî, teh-nî ê ì-sù tō sī " ài ū chhun-āu ", só͘-í kòe-nî khǹg-tī âng-kí-toh téng ê tiⁿ-kóe, hoat-kóe, chheng-bí-pn̄g, lóng tio̍h chhah pn̄g-chhun(hoe), kî-kiû chia̍h-ū-chhun.

Kóng-tio̍h tiⁿ-kóe, chhut-thâu chin-chē.

Chhoe tiⁿ-kóe tio̍h iōng îⁿ-chut-bí ê kóe-chiuⁿ, teh-ta si̍h-chúi liáu-āu, seng liô kúi-tè kóe-chhè lo̍h tiáⁿ sa̍h chò kóe-pô͘. Chún-pī chhiah-soa a̍h-sī o͘-thn̂g iûⁿ chò thn̂g-ko, lām lo̍h-khì kóe-chhè, kóe-pô͘ chò-hóe nóa-nóa chhiau-chhiau hō͘ chiâu-ûn, chiah hē lo̍h-khì láng-pho͘ chhoe. Lâng-sn̂g siāng ē-pêng chân hō-chò láng-pho͘, láng-pho͘ tio̍h ī-sian iōng pe̍h-pò͘ kóe-kin chū hō͘ hō͘-sè, chhiau hó ê kóe-chhè hē--lo̍h-khì chiah-bē sia̍p chhut láng-pho͘ gōa.

Tiⁿ-kóe chhoe-se̍k tio̍h kā i poaⁿ-sóa khì lēng-gōa chi̍t-ê lâng-sn̂g-chan-á, chit-ê lâng-sn̂g-chan-á tio̍h ī-sian iōng po-lê-chóa chhū hō͘ hó-sè, chhoe-se̍k ê tiⁿ-kóe hē-lo̍h lāi-bīn chiah-bē chuh-chhut gōa-kháu, chhú-lí hó-sè, tio̍h tán tiⁿ-kóe piàn léng piàn tēng, thèng-hāu kòe-nî chêng-chi̍t-ji̍t khui-phòa chò chi̍t-liau chi̍t-liau, kòe-nî pài-sîn pài kong-má iōng.

Phīⁿ-tio̍h tiⁿ-kóe bī, ē siâⁿ-lâng iau-sâi siūⁿ-boeh chhì chu-bī, só͘-í ē seng khat chi̍t óaⁿ-kong khí-lâi teh chhùi-kho͘, kō͘ tī kô, chi̍t-lâng kô chi̍t-oân chia̍h tiⁿ-tiⁿ, chún-pī thang kòe-nî. Ná-sī chia̍h-liáu bô-kàu-khùi, kóe-kin iáu-ū liâm chi̍t-kóa-á, ē-sái-tit kō͘ chhùi kā, goán kóng kā kóe-kin.

Sin-chiaⁿ-sî-á, chhōa chhin-chiâⁿ pêng-iú kiâⁿ-chhun tek-pia̍t nāu-jia̍t, chhiáⁿ lâng-kheh tio̍h chian tiⁿ-kóe, ū-lâng kō͘ iû chìⁿ, kang-hu--ê kō nn̄g kauh soàn-á-chheⁿ, góa chiok kah-ì ùn tāu-iû, kài-chán ê pòaⁿ-kiâm-tiⁿ chu-bī.Bô lâng-kheh, iau-sâi siūⁿ-boeh chia̍h tiⁿ-kóe, tō chhài-to gia̍h--leh, chhiat chi̍t-tè léng-léng tēng-tēng tiⁿ-kóe-pang, mā-sī chia̍h-kàu chhùi ē tín-tāng.

Siāng-kài hoâi-liām ê chu-bī, tō-sī hang tiⁿ-kóe, thàn chàu-khang iáu-ū hóe-iām, chhiat chi̍t-tè tiⁿ-kóe-pang, khòe tiàm hóe-ngeh, long ji̍p-khì chàu-khang hang, hang hō͘ tiⁿ-kóe nńg-khiū puh phok-á ná chhoán-khùi, tō ē-sái-tit the̍h-lâi chia̍h, tio̍h sè-jī, m̄-thang thǹg-tio̍h chhùi-chi̍h, hit-chióng chu-bī chhù-bī kàu-taⁿ iáu-koh ē-kì-tit.

Tiⁿ-kóe teh-nî, chi̍t-pho͘ tiⁿ-kóe chia̍h-kàu chhe-gō͘-keh-khui, jî-chhiáⁿ kàu chiaⁿ-goe̍h cha̍p-gō͘ siāng-goân iáu-ū thang pài-pài, in-ūi bô pau-āⁿ koh-ū chhiau-thn̂g ē-tàng hông-hú, sam-put-gō͘-sî liū-liū--leh, ē-tàng khǹg chin-kú, kì-tit ū chi̍t-nî chheng-bêng, a-só chian chi̍t-pôaⁿ tiⁿ-kóe chiūⁿ-toh, chin-chiàⁿ hi-hán ê kháu-hok.

Lān-hu̍t-á chéng-chéng----i-ha̍k tâi-gí :

Lān-hu̍t-á chéng-chéng----i-ha̍k tâi-gí :           201912   Lahjih

（膦核仔腫ê門診日誌）

12-goe̍h chhe-9 thàu-chá cheng-sîn khì pàng-jiō, kám-kak chiàⁿ-pêng lān-hu̍t-á pí pêng-siâng-sî khah-tōa, phah-kiû tńg--lâi, sé-seng-khu sî, chiah hoat-hiān lān-hu̍t-á hoat-hông koh-iūⁿ koh sió-khóa thiàⁿ-thiàⁿ.

Chiām-sî bô chhap--i, siáⁿ-chai soah jû-lâi jú bô sóng-khoài, liân-sòa ê iu-iu-á thiàⁿ, m̄-nā lān-hu̍t-á chéng-thiàⁿ, koh khan-kàu kái-piⁿ tō͘-bóe mā leh thiàⁿ, sui-bóng iu-iu-á thiàⁿ, m̄-koh liân-sòa bô-thêng-khùn ê thiàⁿ, si̍t-chāi chiâⁿ bô-sóng-khoài.

Chia̍h-pá khùn tiong-tàu, tō sī khùn bē lo̍h-bîn, chē--leh thiàⁿ, khiā--leh mā thiàⁿ, kéng-kak bô hō͘ i-seng khòaⁿ bē-sái-tit, lún kàu e-po͘ nn̄g-tiám-pòaⁿ, chin-só͘ khui-mn̂g. 

Chiā i-seng thiaⁿ góa kóng chèng-chōng, koh khòaⁿ chéng-chéng ê lān-hu̍t-á kóng: "He sī ba̋i-khín kám-jiám, hù-lān-hu̍t hoat-iām, góa khui io̍h-á hō͘ lí chiàu saⁿ-tǹg chia̍h, kúi-kang-á tō ē lī-lâu, io̍h-á ū siau-iām kap chí-thiàⁿ--ê."

Tńg-kàu chù, sûi chia̍h chi̍t-hūn io̍h-á, chi̍t-tiám-cheng āu ū-iáⁿ bô-koh iu-iu-á thiàⁿ, tō kî-thāi pēⁿ-chèng ē-tit khah-kín chhoan-jú.

12-goe̍h chhe-10 thàu-chá cheng-sîn, bong chi̍t-ē lān-pha, chhoah-chi̍t-tiô, chiàⁿ-pêng ê lān-hu̍t-á m̄-nā bô siau-chéng, soah chéng kah chhin-chhiūⁿ ah-nn̄g hiah-nī tōa-lia̍p, in-ūi ū chia̍h siau-iām chí-thiàⁿ-io̍h, pēng-bô kám-kak bô-sóng-khoài.

Siūⁿ kóng che su-iàu lâi-khì tōa-keng pēⁿ-īⁿ kiám-cha khah thò-tòng, tō bāng-lō͘ kòa-hō khì Oân-ki e-po͘ sî pì-jiō-kho mn̂g-chín.

Kā i-seng chū-su̍t pēⁿ-in chèng-chōng liáu-āu, i-seng khui-toaⁿ kiò-góa khì giām-jiō kap chò chhiok-chín [palpation], koh-lâi tō sī thèng-hāu kiám-giām pò-kò.

I-seng khòaⁿ kiám-giām pò-kò kóng: "hù-lān-hu̍t kám-jiám bô-m̄-tio̍h, jiō lāi sió-khóa kâⁿ hoeh, bô-siáⁿ iàu-kín, khui 7-kang hūn siau-iām-che kap chí-thiàⁿ-che, 6-tiám-cheng chia̍h chi̍t-pái, tio̍h chiàu-khí-kang chia̍h-io̍h, pang lí kòa āu-lé-pài hôe-chín. "

" Chhiáⁿ-mn̄g Tân i-seng, he lān-hu̍t-á ná-ē jú lâi jú chéng jú tōa-lia̍p? "

" Jú lâi jú chéng jú tōa-lia̍p sī chèng-siâng, koh-lâi tō-ē jú lâi jú siau-chéng hoe-ho̍k goân-lâi ê chèng-siâng. "

Chiā i-seng khui ê io̍h-á chia̍h bô-liáu, chit-mái ōaⁿ chia̍h Tân i-seng khui ê io̍h-á, chun-chiàu i-seng kau-tāi chia̍h-io̍h.

12-goe̍h 11, Thàu-chá cheng-sîn, kāng-khoán seng bong lān-pha, lān-hu̍t-á iû-goân ah-nn̄g hiah-nī tōa-lia̍p, bô khah-tōa mā bô khah-sè, bē thiàⁿ sió-khóa gāi-gio̍h.

Kin-á-ji̍t bô-khì phah-kiû, kan-nā khiâ tiān-tōng-chhia se̍h-se̍h--leh--niâ, chhù--lì khòaⁿ tiān-sī phah tiān-náu, io̍h-á àn-sî chia̍h, kî-thāi lān-hu̍t-á siau-chéng hoe-ho̍k chèng-siâng, m̄-koh kàu àm-sî iû-goân bô piàn-hòa, chí-hó kî-thāi bîn-á-chài-khí.

12-goe̍h 12, Thàu-chá cheng-sîn, tē-it-chân khang-khòe sī kiám-cha lān-hu̍t-á tōa-sè, kiat-kó, bô khah-tōa mā bô khah-sè, siâng-sè bong khòaⁿ-māi, ū khah nńg-lio̍h bē hiah chéng tiùⁿ.

Tio̍h kè-siok koan-chhat, bô-khì ūn-tōng phah-kiû, kî-tha seng-oa̍h chiàu-siâng, kàu àm-sî sóe-seng-khu, lān-hu̍t-á ū tām-po̍h-á piàn-sè, ah-nn̄g pìⁿ ke-nn̄g tōa.

12-goe̍h 13, Thàu-chá cheng-sîn, kiám-cha lān-hu̍t-á, ū-koh piàn khah-sè, tām-po̍h-á hoaⁿ-hí an-sim, m̄-koh kàu àm-sî sóe-seng-khu, siâng-sè bong khòaⁿ-māi, ná-ē kap chái-khí kāng-khoán, bô chìn-pō͘. chí-hó koh kî-thāi bîn-á-chài. í-keng 5-ji̍t--à---lio͘h!

12-goe̍h 14, Thàu-chá khí-chhn̂g kiám-cha, lān-pha khòaⁿ-khí-lâi chin chèng-siâng, bē thūi-thūi chhiūⁿ tōa-lān-pha, bong khòaⁿ-māi chiah-chai lān-hu̍t-á iû-goân bô khah-sè, hó-ka-chài, chia̍h-io̍h í-āu tō bô-koh iu-iu-á-thiàⁿ, seng-oa̍h sī kài chèng-siâng, iáu-sī bô-khì phah-kiû.

12-goe̍h 15, Chōng-hóng kap cha-hng chha-put-to, lān-hu̍t-á ū sió-khóa piàn-sè. kî-thāi bîn-á-chài ē-tàng hoe-ho̍k goân-chōng.

12-goe̍h 16, Kin-á-ji̍t iû-goân bô siáⁿ-mih piàn-hòa, sī hó-hiān-siōng. Bîn-á-ē-po͘ tio̍h koh hôe-chín.

12-goe̍h 17, Ē-po͘ hôe-chín, kā i-seng kóng: Í-keng hó chin-chē, kō͘ khòaⁿ--ê ná-chhiūⁿ hoe-ho̍k kiān-khong, iōng chhiú bong soah kám-kak sió-khóa khah-tōa koh sió-khóa ē-thiàⁿ, kám-kak gāi-gio̍h gāi-gio̍h.

I-seng kóng: Su-iàu kè-siok chia̍h-io̍h, chia̍h khah lī-lâu--leh, khui chi̍t-lé-pài io̍h-liāng, nā-ū bô-sóng-khoài, chiah koh tńg-lâi ho̍k-chín.

Chi̍t-lé-pài io̍h-liāng chia̍h-liáu, siā thiⁿ siā tē, hoe-ho̍k chèng-siâng bô-koh koh-iūⁿ, kám-siā Chiā i-seng, kám-siā Tân i-seng.

十一、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

十一、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

十、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

十、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

九、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

九、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

八、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

八、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

七、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

七、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

六、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

六、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

五、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

五、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

四、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

四、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

三、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

三、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

播田期（Pò͘-chhân kî）：

播田期（Pò͘-chhân kî）：       Lahjih      20200212

Hông-bûn-chùn-chúi móa koh tīⁿ

鴻門圳水滿閣滇

Lông-bîn hoaⁿ-hí bē sio-chiⁿ

農民歡喜袂相爭

Pàng-chúi im-chhân bián hoân-ló

放水淹田免煩惱

Ǹg-bāng hong-siu chhut-thâu-thiⁿ
向望豐收出頭天

Chhân-chúi im tīⁿ-tīⁿ

田水淹淀淀

Ng-á hio̍h chhiⁿ-chhiⁿ

秧仔葉青青            

Chúi-iáⁿ èng pe̍h-hûn

水影映白雲

Chhân-chng chêng mî-mî

田庄情綿綿

二、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

二、罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

罔談台語歌曲「倒音」問題，有趣味朋友罔參考。

漫談台語流行歌「倒音」問題：

漫談台語流行歌「倒音」問題：

倒音tó-im，m̄是tò-im，倒音tō是歌詞音韻kap音樂旋律升降無合，聽無歌詞ê意思，親像「cha-po͘-lâng ê kōaⁿ 5555 5」譜曲做「cha-po͘-lâng ê koaⁿ 5555 6」，kōaⁿ汗是第七調中平調，koaⁿ肝是第一調高平調，結尾ê旋律高平調soah用中平調ê「汗」做結束，「查埔人ê汗」soah變做「查埔人ê肝」。
公視台語台「話山話水話玲瓏」有leh探討台語歌曲「倒音」ê問題，是一个好現象，周杰倫、荒山亮ê作品ē-tàng接受澎恰恰ê稽考探討，值得咱kā尊敬。有針對真實作品提出批判，對台語歌ê創作定著有正面ê幫贊，值得台語歌創作者參考。
下面是用台語歌〈雨夜花〉做例，點出旋律歌詞「倒音」ê所在，總--是名曲有伊出名ê理由，旋律優美、歌詞有意境，雖罔出現「倒音」現象，並無影響伊ê藝術價值。
蕭平治m̄是科班出身，只是提出個人看法，向望台語音韻kap作曲內行ê朋友，ē-tàng提出正確觀點。

正月十五 上元節：

Chiaⁿ-goe̍h cha̍p-gō͘ Siāng-goân-cheh:

（正月十五 上元節）：

Chiaⁿ-goe̍h cha̍p-gō͘ Goân-siau-cheh

（正月十五 元宵節）

Kó͘-chá kiò-chò Chiaⁿ-goe̍h-pòaⁿ

（古早 叫做正月半）

Chiaⁿ-goe̍h-pòaⁿ sī siang-goân

（正月半 是上元）

Pài thiⁿ-kong tī thàu-chá chú-sî āu

（拜天公 佇透早 子時後）

Pī-pān âng-îⁿ khan-á-liau

（備辦紅圓 牽仔粿）

Nn̄g-chiah í-tiâu tha̍h pat-sian-toh

（兩隻椅條 疊八仙桌）

Âng-kam-chià kat ko-chîⁿ

（紅甘蔗 結高錢）

Kî-kiû ko-seng thàn-tōa-chîⁿ

（祈求 高升趁大錢）

Gia̍h kó͘-á-teng tī àm-mê

（攑鼓仔燈 佇暗暝）

Biō-chêng poaⁿ tōa-hì

（廟前 搬大戲）

Pêⁿ-kha sì-siù-á móa-móa-sī

（棚腳 四秀仔滿滿是）

Gín-á chiok hoaⁿ-hí

（囡仔 足歡喜）

Ná chia̍h ná khòaⁿ-hì

（Ná食 ná看戲 ）

Tōa-lâng khòaⁿ kah chhùi khui-khui

（大人 看到喙開開）

Cha-bó͘-lâng khòaⁿ kah ba̍k-sái sì-lām-sûi

（查某人 看到目屎四濫垂）