2020年3月29日 星期日

趕緊來學羅馬字:

趕緊來學羅馬字:
台語聲韻有八調  有長有短真好聽  懸懸低低分三階  平升頓降音樂聲
聲母韻母佮聲調  呼音親像ㄅㄠ包  咱用羅馬字教學  科學分拆斟酌聽
台語特色真正濟  本調變調輕聲  猶有入聲第九調  趕緊來學較有影
現時台語當時行  認真講予伊端的  讀寫台文無問題  社會走傱一定贏

Kóaⁿ-kín lâi o̍h Lô-má-jī:

Kóaⁿ-kín lâi o̍h Lô-má-jī:

Tâi-gí siaⁿ-ūn ū peh-tiāu,
 ū tn̂g ū té chin hó-thiaⁿ, 
koân-koân kē-kē hun sam-kai,
 pêng seng tùn kàng im-ga̍k siaⁿ.

Siaⁿ-bó ūn-bó kap siaⁿ-tiāu,
 ho͘-im chhin-chhiūⁿpau,
lán iōng Lô-má-jī kàu-ha̍k, 
kho-ha̍k hun-thiah chim-chiok thiaⁿ.

Tâi-gí te̍k-sek chin-chiàⁿ chē, 
pún-tiâu piàn-tiāu hām khin-siaⁿ,
iáu-ū ji̍p-siaⁿ tē-káu-tiāu, 
kóaⁿ-kín lâi o̍h khah ū-iáⁿ.

Hiān-sî Tâi-gí tng sî-kiâⁿ,
 jīn-chin kóng hō͘-i toan-tiah,
tha̍k siá tâi-bûn bô-būn-tê, 
siā-hōe cháu-chông it-tēng iâⁿ.

2020年3月13日 星期五

書山祠蕭--姓字輩:

彰化縣田中崁頂庄書山祠蕭--姓字輩:
1奮(hùn)2永(éng)3伯(phek)4團(toân)
5文(bûn)6仕(sū)7元道(goân tō)8德世(tek sè)
9祿朝(lo̍k tiâu)10廷(têng)11輝(hui)12志(chì)
13正(chèng)14大(tāi)15光(kong)16昌(chhiang)
17興(hin)18家(ke)19輔(hū)20國(kok)
21奕(ek)22世(sì)23聯(liân)24芳(hong)
正音:
彰化縣(Chiang-hòa-koān)
田中(Chhân-tiong/Chhân-tiong-ng)
崁頂庄(Khàm-téng-chng)書山祠(Si-san-sû)
蕭--姓(Siau--sèⁿ)4團(toân)16昌(chhiang)17興(hin)22世(sì)

2020年3月1日 星期日

八十老人講過去(1948散赤年代):

八十老人講過去(1948散赤年代):        20200220        Lahjih
Hiông-hiông siūⁿ-khí gín-á-sî, hoâi-liām kó͘-chá ê tāi-chì,
kap hiān-chhú-sî bô-kâng bī, ū sim-sek mā-ū ai-pi. 
(雄雄想起囡仔時,懷念古早的代誌,佮現此時無仝味,有心適嘛有哀悲。)
Sî-sè piàn-chhian chiâⁿ lī-hāi, chi̍t-ê tiâu-tāi chi̍t sè-kài,
góa-ê it-seng ōaⁿ saⁿ-pái, Ji̍t-pún Tiong-hôa pún-thó͘ chai.
(時勢變遷誠厲害,一个朝代一世界,我的一生換三擺,日本中華本土栽。)
Ji̍t-pún hó bái bô keng-giām, Tiong-hôa kàu-io̍k chin sam-pat,
iá-seng su-khó khah si̍t-chāi, lán-ê bûn-hòa lán an-pâi.
(日本好䆀無經驗,中華教育真三八,野生思考較實在,咱的文化咱安排。)
Boeh-kóng sè-hàn ê kì-tì, hō͘ lín siáu-liân thang chai-ki,
chin-si̍t kì-tì chiàu-si̍t kóng, chiah-bē gō͘-kái lán chó͘-kong.
(欲講細漢的記智,予恁少年通人知,真實記智照實講,才袂誤解咱祖公。)

Se-goân 1945 nî, Ji̍t-pún chiàn-pāi lâng tńg--khì, 
Tiong-kok kun-tūi lâi chiàm-ūi, hō͘ lán kan-khó͘ kòe-ji̍t-chí.
西元一九四五年,日本戰敗人轉去,中國軍隊來佔位,予咱艱苦過日子;)
Thong-hòe phòng-tiàng chin-khióng-pò͘, chi̍t-ji̍t saⁿ-chhī ū-kàu hiông,
gîn-phiò po̍h kàu m̄-ta̍t-chîⁿ, chin-chiàⁿ tn̄g-tio̍h pháiⁿ-sî-ki.
通貨膨脹真恐怖,一日三市有夠,銀票薄到毋值錢,真正搪著歹時機;)
Āu--lâi sì-bān ōaⁿ chi̍t-kho͘, it-seng lia̍p-chek bīn hoán-o͘,
hiau-hēng kiò thiⁿ thiⁿ bē-ìn, chhân-chng seng-oa̍h chin pháiⁿ-tō͘.
後來四萬換一箍,一生粒積面反烏,僥倖叫天天袂應,田庄生活真歹度;)
Chi̍t-ji̍t chò-kàu giōng-boeh sí, gō͘-kang thàn bô chi̍t-táu bí,
ji̍t-ji̍t só͘-hùi ùi tó lâi, chhâ bí iû iâm toè-leh khí.
一日做到強欲死,五工趁無一斗米,日日所費佗位來,柴米油鹽綴咧起。)

Saⁿ-tǹg han-chî-pn̄g, chham chió-chió pe̍h-bí, pn̄g-phòe kiâm-tok-tok, chiùⁿ-sún hām chhài-pó͘.
三頓番薯飯,摻少少白米,飯配鹹篤篤,醬筍菜脯;)
Chheⁿ-chhài chhân--lì chèng, cheng-seⁿ ka-tī chhī, hî bah hán-tit bé, in-ūi bô kim-chîⁿ.
(青菜田裡種,精牲家己飼,魚肉罕得買,因為無金錢;)
Chú-chia̍h hiâⁿ chháu-in, ian-tâng thàng chhù-téng, nā-ū khoàiⁿ hóe-hun, gín-á tán chia̍h-pn̄g.
煮食燃草絪,煙筒迵厝頂,若有看火燻,囡仔等食飯;)
Chia̍h-pn̄g chē í-tiâu, gín-á phâng gōa-kháu, tn̄g-tio̍h nî-á-cheh, chiah-ū chia̍h chheⁿ-chhau.
食飯坐椅條,囡仔捀外口,搪著年仔節,才有食腥臊。)

Tòa sī tek-kóng-chhù, joa̍h--lâng ū-iáⁿ liâng, piah-phāng chin lāng-hong, kôaⁿ--lâng sih-sih-chùn.
蹛是竹管厝,熱有影涼,壁縫真弄風,寒人熾熾捘;)
Tek-kóng chò chím-thâu, chháu-chhio̍h chhu bûn-chhn̂g, mê--sî báng chin-kāu, koh-bô báng-á-hun.
竹管做枕頭,草蓆舒眠床,暝時蠓真厚,閣無蠓仔薰;)
Pâng-keng tek-bûn-chhn̂g, keh chi̍t iap-thiap hāng, lāi-bīn khǹg jiō-tháng, pàng-jiō chhàu-hiam-hiam.
房間竹眠床,隔一揜貼巷,內面囥尿桶,放尿臭薟薟;)
Ang-bó͘ khùn pâng-keng, chóng-pho͘ gín-á-lâng, siuⁿ joa̍h that mî-phōe, siuⁿ kôaⁿ mo͘h chò-hóe.
翁某睏房間,總舖囡仔,傷熱踢棉被,傷寒抱做伙;

Sin-chhēng ū nn̄g-su, chhēng kàu kū-kū-kū, lāi-khò͘ chò gōa-khò͘, kāng-khoán khì tha̍k-chu.
(身穿有兩軀,穿到舊舊舊,內褲做外褲,仝款去讀書;)
Tōa-lâng chúi-khò͘-koe̍h, chò-sit bián-kiaⁿ tâm, kôaⁿ-thiⁿ chiok chheⁿ-léng, mā-sī bô gāi--tio̍h.
大人水褲橛,做穡免驚澹,寒天足生冷,嘛是無礙著;)
Chho͘-pò͘ hoe-á-saⁿ, cha-bó͘ siāng sî-kiâⁿ, hán-tit tiám-ian-chi, bô-êng thang chng-thāⁿ.
粗布花仔衫,查某上時行,罕得點胭脂,無閒通妝娗;)
Eⁿ-á āiⁿ-kin āiⁿ, kū-saⁿ chò jiō-chū, gín-á khui-kha-khò͘, thô͘-kha sì-kè un.
嬰仔偝巾偝,舊衫做尿苴,囡仔開跤褲,塗跤四界。)

Kiâⁿ-lō͘ nn̄g-ki kha, bô ê chhēng ba̍k-kia̍h, chhut-mn̂g iōng pō͘-lián, thih-bé chió-lâng khiâ.
行路兩支跤,無鞋穿木屐,出門用步輦,鐵馬少人騎;)
Sin-niû kō͘ kiō kng, pat-im chò thâu-chêng, gû-chhia boeh chhia-hòe, mā boeh chài lâng-kheh.
(新娘撾轎扛八音做頭前,牛車欲載貨,嘛欲載人客;)
Taⁿ-tàⁿ chò-seng-lí, a̍h-sī kha-ta̍h-chhia, hn̄g-lō͘ khì tha̍k-chheh, chiah-tio̍h chē hóe-chhia.
(擔擔做生理,抑是跤踏車,遠路去讀冊,才著坐火車;)
Ba-suh hán-tit chē, m̄-bat chē hui-ki, seng-oa̍h tī chng-kha, sè-sū bat bô-chē.
(巴士罕得坐,毋捌坐飛機,生活佇庄跤,世事捌無濟。)

Hiàng-sî ōe-seng bái, gín-á thô͘-kha pê, siang-chhiú o͘-pe̍h chō, chhàu-thâu kiam nōa-lô.
向時衛生䆀,囡仔塗跤,雙手烏白皂,臭頭兼爛癆;)
Pàng-jiō chhìn-chhái soān, pàng-sái iōng sái-pe, sái-ha̍k chhàu-ko͘ⁿ-ko͘ⁿ, sái-thâng ngia̍uh-ngia̍uh-sô.
放尿凊彩漩,放屎用屎蓖,屎礐臭垢垢,屎蟲蟯蟯趖;)
Hô͘-sîn te̍k-pia̍t chē, ba̍t-sat kā lâng-kheh, thian-pông niáu-chhí siū, chàu-kha ka-choa̍h sô.
(胡蠅特別濟,木蝨咬人客,天篷鳥鼠岫,灶跤虼蚻遊;)
Tiâⁿ-bóe pùn-sò-tui, ah-sái ke-ko-li, lah-sap jī-chóa hio̍h, pàng-hóe au chò pûi.
(埕尾糞埽堆,鴨屎雞膏哩,垃圾字紙葉,放火漚做肥。)

Kàu-io̍k chiām phó͘-phiàn, bô kà lán-ê ōe, Hôa-gí bô phiau-chún, m̄-chai kóng siáⁿ-hòe.
(教育漸普遍,無教咱的話,華語無標準,毋知講啥貨;)
Kà he Tiong-kok sú, kah lán bô-koan-hē, m̄-bat ta̍h-kha-kàu, tē-lí chin ngē-táu.
(教彼中國史,佮咱無關係,毋捌踏跤到,地理真硬篤;)
Kàu-sek bô-kàu iōng, peng-á chiàm liáu-liáu, chí-hó gia̍h í-thâu, tha̍k-chheh tiàm gōa-kháu.
(教室無夠用,兵仔佔了了,只好攑椅頭,讀冊踮外口;)
Ta̍k-ji̍t chhiùⁿ kok-koa, lí chńg koh chán hâu, nā-sī kóng Tâi-gí, kòa káu-pâi hoa̍t-chîⁿ.
(逐日唱國歌,立正閣站好,若是講台語,掛狗牌罰錢。)

Chng-lāi ū khek-koán, nî-cheh ē pâi-tiûⁿ, tang-bóe chò tōa-hì, khòaⁿ-hì siāng hoaⁿ-hí.
(庄內有曲館,年節會排場,冬尾做大戲,看戲上歡喜;)
Saⁿ gō͘ lâng tàu-tīn, chhiùⁿ-koa koh lā-khek, chi̍t-ki khak-á-hiân, ē-tàng chhiùⁿ kui-mê.
(三五人鬥陣,唱歌閣拉曲,一支殼仔絃,會當唱規暝;)
Chhōa-chhin ū pat-im, lāu-jia̍t tōa-kó͘-tīn, chng-chiòng ka-tī cho͘, hō͘-chō͘ kiam gô͘-lo̍k.
(娶親有八音,鬧熱大鼓陣,庄眾家己組,互助閣娛樂;)
Ông-lo̍k lâi bē io̍h, gín-á siāng hoaⁿ-hí, mô͘-su̍t kah te̍k-ki, khòaⁿ kah chhiò-hi-hi.
(王祿來賣藥,囡仔上歡喜,魔術佮特技,看到笑嘻嘻。)

Gín-á-sńg chiok-chē, kan-lo̍k pàng-hong-chhe, kop-iô pû han-chî, kōaⁿ-chúi koàn tō͘-kâu.
(囡仔耍足濟,干樂放風吹,炕窯烰番薯,捾水灌杜猴;)
Tek-kóng kòng iá-kiû, chhân-hōaⁿ-lō͘ cháu-pio, chhiàng-kha-ke thiàu-kho͘, thiàu-soh hàiⁿ-tong-chhiu.
(竹管摃野球,田岸路走標,蹌跤雞跳箍,跳索幌韆鞦;)
Chu-á hām bâ-bui, chhiū-leng ka-tang-chí, chóa-pang hui-lêng-ki, ē-tàng sńg iû-hì.
(珠仔和峇微,樹奶茄苳子,紙枋飛龍機,會當耍遊戲;)
Chhek-tiâⁿ liam chhân-eⁿ, chhân--lì tiò chúi-ke, tōa-khe phah-pōng-siû, chhut-thâu ū-kàu-chē.
(粟埕拈田嬰,田裡釣水蛙,大溪拍滂泅,齣頭有夠濟。)

Boeh kóng chi̍t-sî kóng-bē-liáu, lán taⁿ chiām-sî kóng kàu-chia,
nā-boeh liáu-kái koh-khah chē, chhiáⁿ lí tio̍h-lâi tha̍k góa chheh.
(欲講一時講袂了,咱今暫時講到遮,若欲了解閣較濟,請你著來讀我冊。)
Sì pún Sio̍k-gí-kiâm-sng-tiⁿ, nn̄g pún hàn-lô tâi-gí-bûn,
Pêng-tī sin-sè kah chhin-lâng, A-pa ê lo̍k-kak-hun-chhoe.
(四本俗語鹹酸甜,兩本漢羅台語文,平治身世佮親人,阿爸的鹿角薰吹。)
Nā-bô chóa-pún bô-iàu-kín, bāng-lō͘ Sio̍k-gí-kiâm-sng-tiⁿ,
Lah-jih kah Siau Pêng-tī, ē-tàng chhōe-tio̍h i chok-phín.
(若無紙本無要緊,網路俗語鹹酸甜,Lah-jih佮蕭平治,會當揣著伊作品,)
Tâi-gí-lâng siá tâi-gí-bûn, ka-tī bó-gí ka-tī thn̂g, Goân-bîn Kheh Tâi sio-kēng-óa, Tâi-oân chá-ji̍t chhut-thâu-thiⁿ.
(台語人寫台語文,家己母語家己傳,原民客台相楗倚,台灣早日出頭天。)

蕭平治Lah-jih網頁:歡喜你來踏跤到
Lah-jih Siau(蕭平治)老人囡仔性閒閒罔話仙       http://chhantionglang.blogspot.com/
台灣俗語鹹酸甜    http://ip194097.ntcu.edu.tw/TG/chu/kiamsngtiN/kiamsngtiN.asp
鹹酸甜台文工作室        http://blog.xuite.net/kouhua/kiamsngtinn
Lahjih老師【台語讀寫有聲教學】     http://tiantionglang.blogspot.com/
Lahjih老師的網誌 http://blog.xuite.net/kouhua/lahjih
台灣諺語鹹酸甜    http://taigu.fhl.net/Gangi/old.html
蕭平治羅馬字真趣味    蕭平治羅馬字真趣味
蕭平治Facebook面冊   https://www.facebook.com/profile.php?id=100000189412306